Bas Meeuws
In zijn fotografische bloemstillevens refereert Bas Meeuws expliciet aan de stillevens uit de Gouden Eeuw. Zelfs zijn werkwijze is dezelfde als die van de zeventiende-eeuwse bloemenschilders. Maar toch zijn de stillevens volstrekt eigentijds. Met dank aan de digitale fotografie, waarmee Meeuws zijn werk een directheid en indringendheid weet mee te geven die niet alleen betovert en verleidt, maar ons ook met nieuwe ogen naar dit oer-Hollandse genre laat kijken.
visueel spektakel
Ze spatten van het beeld; de weelderige bloemen, schelpen, insecten en andere objecten in de bloemstillevens van Bas Meeuws. Visuele spektakelstukken, scherp tot in het kleinste detail en zo uit het leven gegrepen, lijkt het. Maar schijn bedriegt. Zijn bloemstillevens zijn zorgvuldig opgebouwde composities. Bas Meeuws vergroot, verkleint, past kleuren aan, vlecht bladeren en stengels in elkaar, voegt slakken en vlinders toe- alles om tot een intrigerend beeld te komen.
De werken ademen de traditie van het genre dat in de zeventiende eeuw in Nederland tot grote bloei kwam. Van alle onderwerpen werd het bloemstilleven in de Gouden Eeuw het hoogst gewaardeerd. De prijs van de schilderijen lag dan ook tien keer hoger dan van een ‘ontbijtje’ of een stilleven met vissen, maar dat was altijd nog goedkoper dan de bloemen die er op stonden afgebeeld. In die schildertraditie vindt Bas Meeuws zijn inspiratie; “Ik vind de dubbelheid in de zeventiende-eeuwse stillevens fascinerend. De bloemen stralen zowel rijkdom en overdaad, als de vergankelijkheid van al dat moois en duurs uit. Bevroren schoonheid als troost voor het verstrijken van de tijd. Zo zie ik mijn fotografische stillevens ook graag.”
tulpenboeken
Niet alleen door hun samengestelde karakter, ook qua precisie en procedé zijn de werken van Bas Meeuws te vergelijken met die van de zeventiende-eeuwse bloemenschilders. Die gebruikten tulpenboeken en andere botanische werken met voorbeelden van bloemen ter inspiratie voor hun stillevens. Daarvan zijn enkele prachtige voorbeelden op de tentoonstelling te zien, afkomstig uit de Bibliotheek Wageningen UR. Ook in het werk van Meeuws vormen individuele bloemen de basis. Gefotografeerd in wisselende posities en met een variërende intensiteit aan verlichting. Vanuit deze digitale bloemenbibliotheek, de moderne variant van het zeventiende-eeuwse tulpenboek, componeert hij vervolgens zijn stillevens. Soms is één zwierige tulp wel uit vijf foto’s opgebouwd.
history photography
Deze digitale manipulatie is een essentieel aspect van de relatief nieuwe discipline van de history photography, waartoe het werk van Bas Meeuws ook gerekend kan worden en waarbij de schildertraditie als uitgangspunt gebruikt wordt voor nieuwe fotografische werken. De digitale fotografie, stelt Meeuws in staat zijn beelden krachtig te beheersen en voegt zo een intense directheid toe aan de beelden van bloemstillevens. Die intrigeren daardoor opnieuw en des te sterker. Het is alsof we met nieuwe ogen kijken naar vertrouwde taferelen en ze in dat proces opnieuw waarderen.
Op de expositie in het Westfries Museum is een overzicht te zien van de bloemstillevens die Bas Meeuws in de periode 2010-2013 maakte. Van enorme pronkstillevens tot intiem kleine portretten van een enkele tulp. Zijn vroegste stillevens kenmerken zich door een vrijwel zwarte achtergrond en een dramatische belichting. In zijn nieuwste werk experimenteert Meeuws meer met lichte achtergronden. In zijn meest recente serie stillevens zijn klassieke twintigste-eeuwse vazen een belangrijk uitgangspunt.