Waar mensen zijn, zijn dieren: dat is altijd zo geweest. Filosofe Eva Meijer stelt zelfs dat de scheiding tussen mensen en andere dieren eigenlijk niet bestaat – waarmee ze mensen en dieren op één lijn plaatst en suggereert dat we in wezen niet van elkaar verschillen. Deze gedachtegang is een illustratie van onze huidige verschuivende kijk op dieren. In de confronterende en hartverwarmende expositie DIERBAAR koppelen we deze actualiteit aan historische beelden, in een poging die veranderende relatie met dieren door de eeuwen heen tastbaar te maken. Een enorm vergroot portret van een kitten door Adriana van Zoest oogt bijna menselijk (is het dood of levend, vraag je je als toeschouwer af), terwijl op een 17^e-eeuws schilderij – een keukenstuk van Jan Albertsz Rotius, geschilderd rond 1650– de dieren als dode dingen liggen opgestapeld. Ze zijn duidelijk bedoeld voor consumptie én om de vaardigheden van de schilder te etaleren. Overigens tonen beide kunstwerken de hand van de meester, toen en nu.

Van heer en meester over het dier tot compassie met onze medewezens: in de kunst is de veranderende relatie tussen mens en dier door de eeuwen heen duidelijk zichtbaar vastgelegd. Zo bevat de collectie van het Westfries Museum vele kunstwerken met afbeeldingen van dieren. Dieren zijn een bron van inspiratie voor kunst en kunstnijverheid, waar ook ter wereld. Dat is van alle tijden, maar dat geldt zeker voor de 17^e eeuw waarin de wereld werd ontdekt en er allerlei nieuwe diersoorten naar Nederland werden gehaald. In de tentoonstelling is bijvoorbeeld ook de oudste schildpad van Nederland te zien, deze werd in de 17^e eeuw als huisdier gehouden en is recent gevonden is bij archeologische opgravingen in Enkhuizen.

Volgens beeldend kunstenaar Miriam Knibbeler is onze veranderende relatie met dieren een actueel thema dat speelt in onze maatschappij. “We zijn ons opnieuw met elkaar aan het verhouden. Mijn beelden zijn een afspiegeling van hoe dit aan het veranderen is. In mijn werk zoek ik naar het wezen dat we gemeen hebben: de kern die onder onze gedaanten ligt. Dat ongrijpbare ‘zijn’ dat ons als levende wezens met elkaar verbindt.” Ook fijnschilder Van Zoest wil met haar portretten dieren vereeuwigen. “Zo blijven zij onder ons, bewaren we hun karakter en beeltenis voor de volgende generaties. Dat is ook gebeurd op de historische schilderijen in het museum, hoewel het daarin vooral duidelijk wordt dat we in het verleden heel anders naar de dieren keken en een totaal andere relatie met hen hadden. Juist deze reflectie geeft de tentoonstelling zijn actualiteit.”